مواد شیمیایی
مواد شیمیایی یا جوهر شیمیایی، هویت موادیاست که ترکیبی خاص دارند.
شیمیدانی به نام جوزف پراست این مفهوم را در سده ۱۸ پس از آزمایشها و کار روی ترکیباتی مانند مس کربنیت بکار برد.
او نتیجه گرفت همهٔ نمونهها از یک ترکیب، یک نوع ساختمان دارند و این نمونهها از همهٔ ابعاد مانند یکدیگرند
و این ابعاد مطابق با میزان عناصر موجود در ترکیب، متغیرند. این قضیه اکنون به قانون ثابت ترکیب مشهور است.
بعدها با پیشرفت روشها برای ترکیب شیمیایی، مخصوصاً در شیمی آلی،
کشف شمار بیشتری از عناصر شیمیایی و فراگیری فنون نو
در تجزیه شیمیایی که از آن برای تصفیه عناصر و ترکیبات از مواد شیمیایی بکار میبردند،
راهنمایی برای پایهگذاری شیمی نوین بود. این مفاهیم در بسیاری از کتابهای شیمی تعریف شدهاند.
یک نمونهٔ رایج در تعریف هویت شیمیایی، آب است.
این ماده همهجا ویژگی یکسان دارد و نسبت هیدروژن به اکسیژن آن همیشه به یک اندازه است؛
یعنی نمونه آنچه از رودخانه گرفته شود و چه درآزمایشگاه ساخته شود، یک ویژگی دارد.
موادی که با هویت شیمیایی متفاوت که در یک فرایند با هم واکنش میدهند دیگر نمیتوانند از هم جدا شوند
و در طبیعت مواد با هویت شیمیایی خالص یافت شوند نادر هستند.
شماری از این نوع مواد شیمیایی عبارتند از: الماس ، طلا، سدیم کلرید و شکر .
بطور کلی مواد شیمیایی از سه نوع جامد، مایع و گاز تشکیل میشوند و
ممکن است که مواد شیمیایی با تغییر فشار و حرارت به شکلهای مختلف خود درآید.
طبقه بندی مواد شیمیایی
مواد شیمیایی بطور عمده به دو گروه بزرگ مواد معدنی و موادآلی تقسیم بندی میشوند. هر یک از این دو گروه ، در دو مبحث شیمی آلیو شیمی معدنی بررسی میشوند. در این مطالعه ، خواص فیزیکی و شیمیایی مواد آلی و معدنی ، منابع ، طریقه سنتز و واکنش ها و … مورد بررسی قرار میگیرند.
مواد شیمیایی آلی
در قدیم ، ماده آلی به مادهای اطلاق میگردید که بوسیله بدن موجودات زنده ساخته میشد. تا اینکه در سال 1828 ، “وهلر” (Wohler) دانشمند آلمانی ، برای اولین بار جسمی به نام اوره به فرمول CO(NH2)2 را در آزمایشگاه از یک ترکیب معدنی به نام ایزوسیانات تهیه نمود و از آن پس معلوم شد که میتوان مواد آلی را نیز در آزمایشگاه ساخت.
امروزه بیش از یک میلیون نوع ماده آلی شناخته شده است که بسیاری از آنها را در آزمایشگاهها تهیه میکنند. مواد آلی ، به مواد غیر معدنی گفته میشود و با مواد معدنی تفاوتهای کلی در چند مورد دارند.
مواد شیمیایی معدنی
اگر شیمی آلی به عنوان شیمی ترکیبات کربن ، عمدتا آنهایی که شامل هیدروژن یا هالوژنها به علاوه عناصر دیگر هستند، تعریف شود، شیمی معدنی را میتوان بطور کلی به عنوان شیمی عناصر دیگر در نظر گرفت که شامل همه عناصر باقیمانده در جدول تناوبی و همینطور کربن ، که نقش عمدهای در بیشتر ترکیبات معدنی دارد، میگردد.
زمینه وسیعی که با سرعت زیاد رشد میکند، به علت اینکه ترکیبات شامل پیوندهای مستقیم فلز – کربن را بررسی میکند دو شاخه را بهم مرتبط میسازد. همانطوری که میتوان حدس زد، قلمرو شیمی معدنی با فراهم کردن زمینههای تحقیقی اساسا نامحدود ، بسیار گسترده است.